मी जेव्हा नेहरुंना पाहिले...

जन्माने ब्राह्मण ! आई स्वरुप देवी सश्रध्द हिंदु..त्यामूळे बालवयातच वेदाचार्यांकडून जवाहरलाल यांचा वेद- उपनिषदांचा पक्का अभ्यास करुन घेतला.वडील उच्चविद्याविभूषित उदारमतवादी ख्यातकिर्त धनाढ्य विद्वान वकील..लेकाचे शिक्षण विलायतेतच करुन घेतले.सहाजिकच पंडीत जवाहरलाल नेहरु सरळ आधुनिक व प्रगल्भ विज्ञाननिष्ठ विचारांचा व भारताच्या समग्र इतिहास, संस्कृती आणि विवेकवादाचा वारसा घेऊनच भारतीय राजकारणात उतरले. ते स्वत: नास्तिक होते परंतू परंपरांचा सन्मान ठेवणारे सह्रदही होते. फ्रँक मोरॅस या आंतरराष्ट्रीय पत्रकाराने एकदा विचारलेच..

" Sir..! Why you don't attend Gandhiji's evening prayers..?"

Nehru answered with smile.....

" Oh..! I am dutybound. I look after the arrangement of his prayers...!"

सर्वधर्मसमभावच नव्हे तर पंडीत नेहरु " निधर्मी " राजवटीचे, वैज्ञानिक प्रगल्भतेचे व आचरणाचे कट्टर पुरस्कर्ते राहीले.

हिमालय- गंगा व सर्व नद्या- संस्कृती- लोकसंस्कृती- साहित्त्य- वेद उपनिषदे..इतिहासाचा त्यांचा गाढा अभ्यास होता. त्यांच्या साहित्त्यातून व भाषणांमधून त्याची प्रचिति येते. गंगा नदी म्हणजे भारताच्या लोकसंस्कृतीची प्राचीन लोकधारा आहे..यावर त्यांची ठाम श्रध्दा होती..!!

गंमत येथेच आहे जन्माने ब्राह्मण व भारतीय संस्कृतीचा अभिमान बाळगणारे म्हणून ते मूलनिवासींच्या तर नास्तिक, निधर्मी, विज्ञानवादी, विवेकी म्हणून सनातनींच्या " रडार " वरती कायम राहिले व पुढेही राहतील...तसे ते रहावेत यासाठी त्यांनीच लोकशाही शासन यंत्रणेची मजबूत पायाभरणी केली आहे..! तोच पंडीत नेहरुंचा अजरामर इतिहास आहे..वारसाही आहे.

प्रसिद्ध पत्रकार कुलदीप नैय्यर यांचेशी एका पत्रकार परिषदेत..

" Do not spare my mistakes & short comings..attack bravely..!"

This was his " Challange " to the Press..!!

किती फरक पडला ना लोकशाही व्यवस्थेत............!!

माझ्या पिढीतील " नेहरु चाचांना सदैव " शिरसाष्टांग दंडवत..! बालपणी तिन वेळा चाचांना जवळून पाहण्याचे भाग्य लाभलेला...मी...!!