कुस्ती हा प्रचंड अंग मेहनतीचा खेळ. पैलवानाच्या शरीराची झालेली झिज भरुन काढण्याची मदार ही तो घेत असलेल्या खुराकावर असते. आमच्या आजोबांचा काळ; त्यांच्या तोंडून अनेकदा ऐकला. आंबाड्याची भाजी, मक्याची...

अलीकडच्या दशकात कुस्तीला थोडं ग्लॅमर आलं. कुस्तीला चांगले दिवस आले असं वाटू लागलं. बक्षीसांच्या रकमा वाढल्या. पैलवानांकडे पैसा आला. बक्षीसाच्या रुपाने गाड्या घोड्या आल्या. प्रत्येक जण कुठला तरी केसरी...

मामा 'कमाल काझी' कारगील युद्धात शहिद झाले. इयत्ता दुसरीत होतो तेव्हा मी. सापटणे (ता.माढा) या मामाच्या गावीच शिकायला होतो... युद्ध, मृत्यू, भारत - पाकिस्तान नेमकं कायच समजत नव्हतं तेव्हा. पण लांब कुठे...

भारताला दोन ऑलिम्पिकची पदकं त्याने अपार लढून आणली. देशातल्या प्रत्येक कुस्तीगीराचा तो आयडॉल ठरला. तसा माझा ही होता; काही एक वर्ष. होय, सुशील कुमार बद्दल बोलतोय मी. ज्याला देशानं बक्षिसानं मडवलं....