Fact Check : जम्मूतील 'नवीन एनएच 14 हायवे' म्हणून चिनी महामार्गाचा व्हायरल व्हिडिओ खोटा

Created By: thequint

Published By: मॅक्स महाराष्ट्र

जम्मू-काश्मीर राज्यातील श्रीनगर, जम्मू आणि लडाख ला जोडणारा 'न्यू एनएच १४ (NH-14) कन्स्ट्रक्शन' दाखवण्यात आल्याचा दावा करत टेकड्यांमधील निर्माणाधीन पुलाचे हवाई छायाचित्र सोशल मीडियावर शेअर केले जात आहे.

या पोस्टचा संग्रह येथे पाहता येईल.

(स्रोत: फेसबुक/स्क्रीनशॉट)

(हा दावा सामायिक करणार् या इतर पोस्टच्या संग्रहित आवृत्त्या येथे आणि येथे पाहता येतील.)

हे खरं आहे का?: हा दावा खोटा आहे. एनएच १४ चा एकही भाग जम्मूमध्ये नाही.

चीनच्या शांक्सी आणि हेबेई प्रांतातील दोन शहरांना जोडणारा अंकांग-लायफेंग एक्स्प्रेस वे या व्हिडिओमध्ये दाखवण्यात आला आहे.

आम्हाला सत्य कसे कळले?: गुगल क्रोमवरील व्हिडिओ व्हेरिफिकेशन एक्सटेंशन इनव्हीआयडी (InVid) चा वापर करून आम्ही व्हिडिओला एकाधिक कीफ्रेममध्ये विभागले आणि त्यापैकी काहींवर रिव्हर्स इमेज सर्च चालवले.

या शोधामुळे 'माइक चायना व्लॉग' ने शेअर केलेल्या फेसबुक पोस्टमध्ये हाच व्हिडिओ शेअर करत चीनमधील 'जी G6911अनलाई एक्स्प्रेस वे' दाखवण्यात आल्याचा उल्लेख करण्यात आला आहे.

हा व्हिडिओ चीनमधील एक्स्प्रेस वेचा एक म्हणून शेअर करण्यात आला आहे.

(स्रोत: फेसबुक/स्क्रीनशॉट)

'लिव्हिंग चायना' नावाच्या इन्स्टाग्राम अकाऊंटवरही हाच व्हिडिओ पाहायला मिळाला.

• अनेक सोशल मीडिया वापरकर्त्यांनी हा व्हिडिओ चीनमधील खडकावर बांधलेल्या द्रुतगती महामार्गाचा एक म्हणून शेअर केला होता, जो येथे, येथे आणि येथे पाहता येतो.
• यातून बोध घेत आम्ही गुगलवर सर्च टर्म म्हणून रस्त्याचे नाव वापरले, ज्यामुळे 'सन ऑफ चायना' नावाच्या चॅनेलने शेअर केलेला यूट्यूब शॉर्ट आम्हाला मिळाला.
• यात जी 6911 अंकांग-लायफेंग एक्सप्रेसवे म्हणून ओळखल्या जाणार्या अनलाई एक्सप्रेसवेची तयार आणि कार्यात्मक आवृत्ती दर्शविली गेली.

Full View

एनएच 14 वर अधिक: राष्ट्रीय महामार्गाबद्दल अधिक माहितीसाठी आम्ही एनएच 14 पाहिले.

• आमचा शोध आम्हाला रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाच्या (एमओआरटीएच) वेबसाइटवरील एका दस्तऐवजाकडे घेऊन गेला, ज्यात सर्व राष्ट्रीय महामार्ग, त्यांचे क्रमांक, त्यांचे मार्ग आणि ते कोणत्या राज्यांमधून जातात याची यादी होती.
• येथे, आम्ही पाहिले की एनएच 14 पश्चिम बंगालमधून जातो, मोरग्राम जवळून सुरू होतो आणि खरगपूर जवळ संपतो.

एनएच १४ पश्चिम बंगालमधून जातो.

(स्त्रोत: एमओआरटीएच / द क्विंटद्वारे बदललेले)

निष्कर्ष: चीनमधील अंकांग-लायफेंग एक्स्प्रेस वेचा एक व्हिडिओ जम्मू-काश्मीरमधील राष्ट्रीय महामार्गाची क्लिप म्हणून खोटा शेअर केला जात आहे.

(सदर फॅक्ट चेक thequint या वेबसाइटने प्रसिद्ध केलं आहे. 'शक्ती कलेक्टिव्ह'चा भाग म्हणून 'मॅक्स महाराष्ट्र'ने तो प्रसिद्ध केला आहे.)