कोविड काळातील भारतीय 'सिस्टम'चे जगभरातील मिडीयाकडून वाभाडे
जगात सर्वाधिक कोरोना संसर्ग असलेल्या देश म्हणून भारताची नोंद होत असताना मीडिया आणि सोशल मीडियातून 'सिस्टीम' ला दोष देणाऱ्या भारतीय कोरोना व्यवस्थेचे 'टाळता येणारे संकट ओढवून घेतले, अशा शब्दात जगभरातील आंतरराष्ट्रीय मिडियाने वाभाडे काढले आहे.
देशातील पंतप्रधान आणि प्रमुख नेते विधानसभा निवडणुकीचा प्रचार करत असताना आणि कुंभमेळा जोरात साजरा होत असताना जगभरातील माध्यमांनी मागील आठवडाभरात जगभरातील वर्तमानपत्रांच्या पहिल्या पानावर ' भारतात कोरोनाचा सुनामी' असं सांगत 'चिंताजनक परिस्थिती असल्याचे ठळक वर्णन केले आहे.
जगात सर्वाधिक कोरोना संसर्ग असलेल्या अमेरिकेला मागे टाकून भारताने जगामध्ये सर्वोच्च कोरोना संसर्ग असलेल्या देशांमध्ये पहिला क्रमांक मिळवला आहे.
एका दिवसात तीन लाखापेक्षा जास्त रुग्ण साथीच्या रोगाची लागण होण्यास सुरुवात झाल्यापासून जगात कुठेही एवढी सर्वाधिक नोंद झालेली आहे.
कोरोना संसर्ग वाढीमुळे आधीच व्हेंटिलेटर वर असलेली देशाची आरोग्य सेवा आयसीयुत गेली आहे.
संसर्ग अधिक वाढल्यामुळे देशातील सर्वत्र कोविड रूग्णालय रूग्णालयातील बेड, ऑक्सिजन सिलिंडर आणि औषधांचा तुटवडा निर्माण झाला आहे. दिल्लीसारख्या अनेक राज्यांमधे गेल्या वर्षी पाहिलेल्या परप्रांतीयाच्या प्रवासाची हेळसांड दिसून आली आहे.
अमेरिकेतील वृत्तपत्र असलेल्या वॉशिंग्टन पोस्टने कोविड -१९ च्या भारताच्या नव्या लाटेला " ओढून घेतलेले संकट" म्हटले आहे.
भारताने लवकरच बंदी शिथिल केल्याने अचानक लाट आली, असे या वर्तमान पत्रानं म्हटले आहे.
" कोरोनाची दुसरी लाट थैमान घालत असताना हजारो प्रेक्षकांना क्रिकेट सामन्यांसाठी स्टेडियम भरण्याची परवानगी होती; चित्रपटगृहे सुरू झाली होती;कुंभमेळ्यासारख्या विशाल धार्मिक मेळाव्यास सरकारने परवानगी दिली. या उत्सवात लाखो हिंदू गंगा नदीत स्नान करण्यासाठी जमले होते.
https://www.nytimes.com/2021/04/23/world/asia/india-covid-oxygen-hospitals.html
'पंतप्रधानांचा अतिआत्मविश्वास' नडला: द गार्डियन, यूके
गार्डियनमध्ये प्रकाशित झालेल्या संपादकीयात असे म्हटले आहे: "देशाच्या विनाशकारी दुस-या कोविड -१९ लाटेमागे भारतीय पंतप्रधानांचा अति आत्मविश्वास कारणीभुत आहे." "भारतीय पंतप्रधान स्वतःच्या प्रवृत्तीवर अति-आत्मविश्वासाने ग्रस्त होते. तज्ञांचे सल्ले डावलून त्यांनी सर्व काही सुरू ठेवलं होतं.
"त्यांनी ( मोदींनी) आता चुकांची कबुली दिली पाहिजे आणि चुका सुधारल्या पाहिजेत.
अशा संकटकाळात देशाच्या नागरिकांचे सामाजिक आणि धार्मिक ऐक्य आवश्यक असताना विभाजन करणारी सांप्रदायिक विचारसरणी सोडून द्या, असाही सल्ला गार्डीयनने दिला आहे. कारभारात सुधारणा केली नाही तर भविष्यातील इतिहासकारा मोदींना भारतीय जनतेच्या 'आरोग्याचे मारेकरी' असं म्हणून वर्णन करतील असंही गार्डीयनने म्हटलं होतं.
गार्डियनमध्ये चाललेल्या परिस्थितीचे विश्लेषण
करत दुसरा कोरोना लाटेचा मोठा प्रादुर्भाव भारतातून झाला असल्याने इतर देशांना अलर्ट देण्यामध्ये ही भारत कमी पडला आहे.
लेखक पीटर ब्यूमॉन्ट यांनी नवी कोरोना लाट "कदाचित सामाजिक वर्तनाचे फलित आहे, भारताच्या आरोग्य प्रणालीतील कमकुवतपणा आणि धोरणात्मक निर्णयांच्या अभावामुळे विकत घेतलेला दुखणं असं म्हणता येईल आत्मसंतुष्टतेमुळे आणि आत्मसंतुष्टतेमुळे संकट अधिक गडद झाले': न्यूयॉर्क टाइम्स, यूएस
न्यूयॉर्क टाइम्समध्ये प्रसिद्ध झालेल्या एका लेखानुसार, मिसटेप्स( चुकीचे निर्णय) आणि आत्मसंतुष्टतेमुळे हे संकट अधिकच तीव्र झाले.
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, "गलथानपणा आणि सरकारी चुकांमुळे भारताला यशस्वीरित्या पहीली लाट विजय ते दुसऱ्या लाटेत जगातील सर्वात वाईट देश असं स्थान मिळाले आहे."
https://www.nytimes.com/2021/04/09/world/asia/india-covid-vaccine-variant.html
आणि साथीच्या रोगशास्त्रज्ञांनी असा इशारा दिला आहे की भारतातील सतत अपयशाचे जागतिक परिणाम होतील. त्यात पुढे असेही म्हटले आहे की भारताची लसीकरण "उशीरा राबवलेेलं शहाणपण" होतं.
एनवायटीच्या लेखात असे म्हटले आहे की, "भारताला आता कशाची आवश्यकता आहे, संसर्ग रोखण्यासाठी आणि लसीकरण अधिक व्यापक आणि जलदगतीने उपलब्ध होण्यासाठी एका सक्षम शहाण्या सुसंगत अशा नेतृत्वाची गरज आहे."
'इंडियाची हेल्थकेअर सिस्टम धडपडत आहे': बीबीसी, यूके
बीबीसीच्या रिपोर्टमधे असे म्हटले आहे की, "भारताच्या दुसर्‍या लाटेत अनेक घटकांमुळे संसर्ग वाढला आहेत. हेल्थ प्रोटोकॉल शिथिल केले गेले आहेत आणि मुखवटा असलेले निर्बंध आदेश लागू केले गेले आहेत. " कुंभमेळ्यात लाखो लोक उपस्थित होते.
https://www.bbc.com/news/world-asia-56875805
'आपत्ती टाळता आली असती': एबीसी, ऑस्ट्रेलिया
ऑस्ट्रेलियाच्या एबीसीने कोविड -१९ वरील भारताच्या सद्यस्थितीबद्दल आत्मसंतुष्टतेचा दोष दिला. एबीसीने लिहिले आहे की, "गेल्या वर्षी झालेल्या एकापेक्षा कितीतरी अधिक आक्रमक आणि प्राणघातक हल्ले भारतच सहन करू शकलेला नाहीत, परंतु या आपत्तीला सहजपणे टाळता आले असा, असा दृढ विश्वास आहे."
https://www.abc.net.au/news/2021-04-24/how-did-indias-covid-disaster-unfold/100089732
"चूक होण्यामागे तीन प्रमुख घटक आहेतः सरकारचा प्रतिसाद, सार्वजनिक वर्तन आणि नवा कोरोना स्ट्रेन"
जबाबदारी एका सामर्थ्यवान राजवटीवर असते : टाईम, यूएस
टाईम मासिकामध्ये प्रकाशित झालेल्या लेखात यावर्षी प्रकरणे वाढू लागल्या तेव्हा भारत कसा तयारी न करता कोरोना संकटात सापडला, असा प्रश्न पडला आहे. "ही जबाबदारी एका साम्राज्यवादी राजवटीवर आहे ज्याने सर्व सावधगिरीकडे दुर्लक्ष केले आहे .
https://time.com/5954416/india-covid-second-wave/
'गार्ड सोडणे ही अविस्मरणीय चूक': ग्लोबल टाईम्स, चीन
चीनच्या ग्लोबल टाईम्सने कोरोनाव्हायरस प्रकरणात थोडक्यात घोटाळा झाल्यावर आपला रक्षण करण्याचे सोडून भारताने "अविस्मरणीय चूक" केल्याचा आरोप केला.
"आता, ऑक्सफोर्ड इकॉनॉमिक्सने असा इशारा दिला आहे की भारतातील क्रूर कोरोनाव्हायरसच्या पुनरुत्थानामुळे भारतीय अर्थव्यवस्थेची पुन्हा चिंता निर्माण होईल," असे चिनी वृत्तवाहिनीने प्रकाशित केलेल्या एका लेखात म्हटले आहे.
https://www.globaltimes.cn/page/202104/1221945.shtml
"जेव्हा भारतासारख्या गरीब आणि लोकसंख्या असलेल्या देशात लाखो लोक संसर्गीत होतात. तेव्हा काही आठवड्यांपर्यंत नाही तर महिन्यापर्यंत परिस्थिती सुधरुशकत नाही
असं दिसून येते."
'डॉक्टरांनी रुग्णांना घरीच राहण्याचा सल्ला दिला': डॉन, पाकिस्तान
पाकिस्तानची डॉन वृत्तपत्र भारताची आरोग्य सेवा दुसरी लाट थोपवण्यासाठी झगडत आहेत. या लेखात असे म्हटले आहे की, "राजधानी नवी दिल्लीसह उत्तर आणि पश्चिम भारतातील रुग्णालयांनी कोविड -१९ रूग्णांना जिवंत ठेवण्यासाठी फक्त काही तासांच्या वैद्यकीय ऑक्सिजनची आवश्यकता असल्याचे सांगण्यासाठी नोटिसा बजावल्या आहेत."
https://www.dawn.com/news/1620099
दिल्ली सरकारच्या ऑनलाईन डेटा बेसनुसार डॉक्टरांनी रूग्णांना घरीच राहण्याचा सल्ला दिला आहे. "दोन तृतीयांपेक्षा जास्त रुग्णालयांमध्ये बेड रिक्त नाहीत." "माध्यमांद्वारे व्याप्तीमुळे रूग्णालयाबाहेरील स्ट्रेचर्सवर रांगेत उभे राहून रुग्णांना उपचार घेण्याची किंवा पूर्ण क्षमतेने रूग्णालयात धाव घेण्यास अडचण अडचण येते."
न्यूयॉर्क टाइम्स, गार्डियन, वॉशिग्टन पोस्ट, टाइम अशा नियतकालिकांनी भारताच्या कोवीड व्यवस्थापनावर खरमरीत टीका केलीयं.
सरकार सांगतात असलेल्या आकडेवारीपेक्षा किमान चार ते पाच पट भीषण परिस्थिती असल्याचं तज्ञांचे म्हणणे आहे. मिशिगन विद्यापीठाचे संसर्गजन्य रोगाचे तज्ञ भ्रमर मुखर्जी यांनी भारत सध्या सांगत असलेल्या मृत्यूपेक्षा किमान पाच पट अधिक मृत्यू होत असल्याचे म्हटले आहे.
आंतरराष्ट्रीय पातळीवर भारताच्या कोरोना स्थितीवर उकठोर शब्दात प्रहार केले जात असताना,देशात करोनामुळे निर्माण झालेली परिस्थिती, आरोग्य सुविधांसह औषधांचा तुटवडा, करोनाबाधितांचे होत असलेले हाल… यावरून मतं मांडणाऱ्या आणि करोना परिस्थिती हाताळण्यावरून सरकारवर टीका करणाऱ्या काही नेते व अभिनेत्यांसह काही जणांनी केलेल्या ट्विटवर कारवाई करण्यास केंद्राने ट्विटरला सांगितलं. त्यावरून काही अकाऊंटवरील ट्विट्स ब्लॉक करण्यात आले आहेत.
खासदार रेवंथ रेड्डी, पश्चिम बंगालचे मंत्री मुलोय घातक, अभिनेता विनीत कुमार सिंह आणि चित्रपट निर्माते विनोद कापरी आणि अविनाश दास यांच्यासह काही जणांनी करोना आणि कुंभमेळ्याबद्दल केलेल्या ट्विटवर कारवाई करण्यात आली आहे. केंद्र सरकारने ट्विटर इंडियाला नोटीस बजावल्यानंतर नमूद करण्यात आलेले ट्विट ब्लॉक करण्यात आले असून, ब्लॉक करण्यात आलेले ट्विट भारतीय माहिती तंत्रज्ञान कायद्याचा भंग करणारे होते, असं ट्विटरने म्हटलं आहे.
ट्विट्स ब्लॉक करण्याच्या कारवाई बद्दल ट्विटरकडून जाहीरपणे भाष्य करण्यात आलेलं नाही. त्याचबरोबर कोणते विशिष्ट ट्विट्स ब्लॉक करण्यात आले आणि का ब्लॉक करण्यात आले याबद्दलही ट्विटरने काहीही म्हटलेलं नाही. ट्विटरकडून ट्विट करण्यात आलेल्या अकाऊंट धारकांना नोटीस बजावण्यात आली आहे. भारत सरकारने केलेल्या कायद्याचं ट्विटमुळे उल्लंघन होत असल्याचं म्हटलं आहे. नोटीसमध्ये माहिती तंत्रज्ञान कायदा-२००० उल्लेख करण्यात आला असून, त्यानुसार ट्विट्सवर कारवाई करत असल्याचं ट्विटरने म्हटलं आहे.
https://www.nytimes.com/2021/04/24/world/asia/india-coronavirus-deaths.html