बाजाराने गिळंकृत केले महीलांचे प्रश्न
आपल्याकडे फक्त महिला सक्षमीकरणाच्या गप्पा केल्या जातात. प्रत्यक्षात महिलांचे हक्क आणि अधिकार देण्याची वेळ येते तेव्हा राजकीय सत्तेत सह पुरुषी मानसिकतेचा अहंकार आडवा येतो. आजूबाजूच्या भांडवलशाही व्यवस्थेमध्ये कशा पद्धतीने महिलांचे प्रश्न गिळंकृत केले जात आहे ,याचं तपशीलवार विश्लेषण केले आहे अभ्यासक विकास मेश्राम यांनी.....;
मोबाइल सर्वांच्याच हातात आल्यापासून आयुष्यात बर्‍याच गोष्टी बदलल्या आहेत. आता काहीतरी नवीन खरेदी करण्यासाठी बाजारात जाण्याची गरज भासत नाही. खूप बऱ्याच गोष्टींची माहिती आपल्याला मोबाईल वर घरात राहुन उपलब्ध होत आहे आणि या मुळे नवीन ग्राहक बाजारात प्रवेश करतात. म्हणून, प्रत्येक सण आणि दररोज विविध प्रकारचे ग्राहक आकृष्ट धोरण बाजारात अवलंबले जाते.
सुमारे आठवडाभरापूर्वी एखादं उत्सव येणार असल्याचे जाहीर झाले होते आणि चला एकत्र येऊ. जगातील सर्व आनंद आपल्यापर्यंत पोहोचविणे ही आपली जबाबदारी आहे असे बाजारपेठतील विविध कंपन्या मोबाईलवर अशा मेसेजेस गर्दी करतात , ज्यात कोणताही दिवस किंवा सण साजरा करण्यासाठी वेगवेगळे मोह आमिष दिले जातात. व सगळे दिन हे इंवेन्ट होतात. चला आमच्या बरोबर महिला दिन साजरा करा आणि हिऱ्या भारी सूट घ्या असे प्रलोभने आमच्याबरोबर या आम्ही आपले हे स्वप्न पूर्ण करू.असे जाहीराती पण आपल्या मनावर पण कब्जा करतात..
आमच्या रिसॉर्टमध्ये आपल्या प्रियजनांसह गाणी, संगीत, सुग्रास भोजन आणि सहलीसह महिला सक्षमीकरणाचा आनंद घ्या. तुम्ही आधुनिक युगाची स्त्रीया आहात , वजन वाढल्यामुळे त्रस्त, आम्ही आपले वजन कसे नियंत्रित करावे ते सांगत आहोत. असे आणि असे ब्रँड तेल, असे पीठ, हे नवीन मसाले, हे तूप, हे तेल, या डाळी खा. आज ऑनलाईन ऑर्डर करा. अरे, तुझ्यासारखी मुक्त स्त्री, तिच्याकडे अद्याप जुने पडदे, बेडशीट, गॅस स्टोव्ह, मायक्रोवेव्ह, फ्रिज, वॉशिंग मशीन, टीव्ही, भांडी, क्रोकरी आहेत. या युगाची तू मुक्त स्त्री आहेस. आपल्या व्यक्तिमत्त्वानुसार आपल्या घरास एक नवीन रूप द्या. जर तुम्ही एकाचवेळी पन्नास हजार ऑर्डर केली तर तुम्हाला पाच हजारांची सूट मिळेल. लवकर आँडर करा ऑफर फक्त दोन दिवसांसाठी आहे. आमच्या रुग्णालयाने निर्णय घेतला आहे की आपण या आठवड्यात बॉडी चेकअपसाठी येत असाल तर पुढच्या वर्षीच्या बॉडी चेकअपवर तुम्हाला पन्नास टक्के सूट देण्यात येईल.
व्यवसाय प्रत्येक नवीन कल्पना स्वत: साठी एक प्रचंड नफा कमविण्याची संधी म्हणून पाहतो. हे संदेश विचाराच्या बहाण्याने आपले उत्पादन कसे विकले जाते हे स्पष्टपणे दर्शविते. तंत्रज्ञानाने यात खूप मदत केली आहे. आता आपल्या हातात थेट मोबाइलवर संदेश पाठविले जातो. वर्तमानपत्र किंवा इतर सर्व माध्यमांवर जाहिरातींचा खर्च कंपनीच्या वाचला आहे. वास्तविक सत्य हे आहे की स्त्रियांशी संबंधित सर्व चांगल्या घोषणा व कल्पना व्यापार आणि बाजाराने हडप गिळंकृत आहे आहेत .काही वर्षांपूर्वी महिला सक्षमीकरणाच्या बर्‍याच जाहिराती पाहिल्या गेल्या. सामान्यत: ही सरकार महिलांशी संबंधित त्यांच्या योजना सांगत स्वत: वर पाठ लावत असे. पण आजकाल अशा जाहिराती कमी झाल्या आहेत. आता रेडिओ, दूरदर्शन, मेळावे, सेमिनार, प्रात्यक्षिके यावर चर्चा जरी महिला संघटना स्त्रियांना वस्तू म्हणून सादर करतात तेव्हा बर्‍याचदा ऐकल्या जात नाहीत.
यापूर्वी मॉर्निंग शोमध्ये चालणारे चित्रपट, ज्यांना वादग्रस्त चित्रपट म्हटले जायचे, त्यांच्या विरुद्ध काढले गेले. एका हातात शिडी आणि हातात ब्लॅक बॉक्स धरून या चित्रपटाची पोस्टर्स निषेध घोषणा करीत . त्यांनी हाय-हाय आणि मुर्दाबादचे घोषणाबाजी करत त्यावेळी महिलांना अश्लील वागणूक का दिली जाते याबद्दल महिलांचा विशेष आक्षेप होता. पण जसा काळ बदलत गेला, टीव्ही, मोबाईल आणि संगणकाद्वारे ग्लॅमर वर्ल्ड घरात शिरले, स्त्रियांच्या अपमान आणि अश्लीलतेची व्याख्या देखील बदलली. वृद्धापकाळातील स्त्रियांसाठी ज्या पद्धतीने स्त्री शरीराची कामगिरी अश्लील मानली जात होती, ती महिलांच्या आवडीची आणि निवडीची बाब बनली होती. आणि अशा प्रकारे व्यवसाय, बाजार आणि उत्पादन त्याच्या बाजूने बरेच बदलले. मध्यम वर्गाची कमाई करणार्‍या महिलेचे खिशात किंवा पर्सपर्यंत पोहोचणे हे त्यांचे मुख्य लक्ष्य होते, जे महिला सबलीकरणाच्या बहाण्याने आपली उत्पादने लोकप्रिय करण्यात यशस्वी ठरली आहे.
विमल राणादिवे, प्रमिला दंडवते, अहिल्या रंगनेकर, मृणाल गोरे, प्रमिला नरुला, वृंदा करात या सर्व महिला संघटनांच्या धुरीणी अग्रणी महिलांची परीस्थिती साठी आंदोलने व लढा दीला ती जबाबदारी आता दीपिका पादुकोण, आलिया भट्ट, कतरिना कैफ, तापसी पन्नू, याच्याकडे आहे,चित्रपट हा जगाच्या पलीकडे जाऊन सामान्य स्त्रीच्या जीवनाचा एक भाग बनला आहे. टिंडर, बंबळे यासारख्या डेटिंग साइट्सबद्दल बोलताना मुली अभिमानाने सांगतात की ते स्वत: ला खूप सशक्त , सामर्थ्यवान बनवतात कारण आपण एखाद्याला उचलून काढू शकता आणि जेव्हा तुम्हाला पाहिजे तेव्हा त्यांची सुटका करू शकता. एका दिवसात कोणत्याही अज्ञात माणसाशी मैत्री करू शकते . असे मानले जाते की या साइटवर मोठ्या संख्येने विवाहित लोक देखील दिसतात. कदाचित याच कारणास्तव त्या काळातील महिला संघटनांचे आवाज आज ऐकू येत नाहीत. त्यांच्याऐवजी नवीन स्वयंसेवी संस्था आणि विविध राजकीय पक्षांचे प्रवक्ते बदलले आहेत, ज्यांचा व्यापारांशी थेट संबंध आहेत.
विकास परसराम मेश्राम जिल्हा गोदिया
मोबाईल 7875592800
vikasmeshram04@gmail.com