कसं आहे अपघातग्रस्त MI-17V5 हेलिकॉप्टर?
चीफ ऑफ डिफेन्स स्टाफ (CDS) जनरल बिपीन रावत प्रवास करत असलेल्या लष्करी हेलिकॉप्टरला तमिळनाडूतील कुन्नूर येथे अपघात झाल्यानंतर ते प्रवास करत अपघातग्रस्त MI-17V5 हेलिकॉप्टर कसं आहे ते सुरक्षित आहे का? असे प्रश्न उपस्थित झाले आहे.
या गंभीर घटनेनंतर बिपीन रावत आणि अन्य उच्चाधिकारी ज्या हेलिकॉप्टरमधून प्रवास करत होते त्या MI-17V5 या हेलिकॉप्टरची चर्चा सुरु झाली आहे. वायूदलातील हे हेलिकॉप्टर रशियन निर्मित असून अत्यंत सुरक्षित आणि सर्वश्रेष्ठ समजले जाते. हे Mi-8/17 या हेलिकॉप्टरच्या फॅमिलीचा भाग आहे. अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने आणि शस्त्रास्त्रांनी सुसज्ज असे हे हेलिकॉप्टर समजले जाते. त्यामुळे सैन्यातील बड्या अधिकाऱ्यांच्या वाहतुकीसाठी याचा वापर केला जातो. तसेच शोध मोहिमे, गस्त घालणे, मदत आणि बचाव कार्य या कामांसाठीही या हेलिकॉप्टरचा वापर केला जातो.
या हेलिकॉप्टरची कमाल वेगमर्यादा २५० किमी प्रतितास आहे. ते कमाल ६ हजार मीटर उंचीपर्यंत जावून उड्डाण करु शकते. तसेच एकदा इंधन भरल्यानंतर ते ५८० किमी तर दोन सहायक इंधन टाक्या भरल्यानंतर १ हजार ६५ किमीपर्यंत अंतर कापण्यास सक्षम आहे. या हेलिकॉप्टरमध्ये सुमारे ३६ सशस्त्र सैनिक एका वेळी प्रवास करु शकतात. हे हेलिकॉप्टर या पुर्वी भारतीय हवाई दलाच्या अनेक महत्त्वाच्या ऑपरेशन्सचा एक भाग राहिला आहे. यात पाकिस्तानमधील एअर स्ट्राईक, 26/11 चे कमांडो ऑपरेशन या ऑपरेशन्सचा समावेश होता.
बिपीन रावत यांच्यासोबत या हेलिकॉप्टरमध्ये ब्रिगेडियर एल. एस. लिड्डर, लेफ्टनंट कर्नल हरजिंदर सिंग, नायक गुरूसेवक सिंग, नायक जितेंद्र सिंग, लान्सनायक विवेक कुमार, लान्सनायक बी. साई. तेजा, हवालदार सतपाल हेही असल्याची माहिती समोर आली आहे.
Mi-17V5 हे भारतीय वायुसेनेद्वारे वापरले जाणारे आधुनिक वाहतूक हेलिकॉप्टर आहे. हेलिकॉप्टर त्याच्या कार्गो केबिनमध्ये कर्मचारी, माल आणि उपकरणे वाहून नेण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. हेलिकॉप्टर सामरिक हवाई कारवाईत सैन्य पोचवण्यास सक्षम आहे.
आधुनिक एव्हीओनिक्सने सुसज्ज हे हेलिकॉप्टर प्रतिकूल हवामानासह कोणत्याही भौगोलिक आणि हवामानाच्या परिस्थितीत दिवस-रात्र कारवाई करण्यास सक्षम आहे.
भारतीय वायुसेना हेलिकॉप्टरचा वापर केवळ मालवाहतूक करण्यासाठीच करत नाही तर देशभरातील बचाव आणि मदत मोहिमेव्यतिरिक्त ऑपरेशनल भागात सैन्य तैनात करण्यासाठी केला जातो. सुलूर एअरबेस हे हेलिकॉप्टर चालवते.
सोव्हिएत रशियानं डिझाइन केलेले रशियन हेलिकॉप्टर रात्रीच्या वेळी आणि मर्यादित प्रतिकूल हवामानात कुठेही उतरण्यास सक्षम आहे. हेलिकॉप्टर जास्तीत जास्त 13,000 किलोग्रॅम वजन वाहून नेऊ शकते, जास्तीत जास्त 250 किलोमीटर प्रति तास वेगाने उड्डाण करू शकते. भारताने काही वर्षांपूर्वी रशियाकडून 80 Mi-17 हेलिकॉप्टर खरेदी केले होते, जे भारतीय हवाई दलाचा महत्वपूर्ण भाग झाले आहेत. .
रशिया निर्मित हेलिकॉप्टर Mi-17 V5 हे पंतप्रधानांसह सर्व VIP मान्यवरांच्या वाहतुकीसाठी वापरले जाते. Mi-17 V5 ही सीरीज MI मालिकेतील शीर्षस्थानी असून 2018 मध्ये हेलिकॉप्टरची शेवटची तुकडी भारताला देण्यात आली होती.
पुलवामा दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारताने पाकिस्तानच्या बालाकोटमध्ये हवाई हल्ला केल्यानंतर फेब्रुवारी 2019 मध्ये जम्मू आणि काश्मीरमध्ये एका अपघाताशिवाय हेलिकॉप्टरचा कोणताही मोठा अपघात झालेला नाही.
