'फाळकें'च्या नावाचे बाजार आणि उद्योग बंद करा: दादासाहेब फाळकेंच्या नातवाची व्यथा

खरं पाहता फाळके यांचा नावाचा कुठे ही गैरवापर न करता. आपण एकत्र येऊन काम केलं पाहीजे. एका छता खाली येऊन काम करूत जेणे करुण अनेक फाळके तयार होतील. आणि मुळात चित्रपटसृष्टीला त्यांच्या विचारांचे आणि परिवर्तन करणारे असे अनेक फाळके घडवण्याची गरज आहे, असे दादासाहेब फाळके यांचे नातू चंद्रशेखर पुसाळकर यांनी मॅक्स महाराष्ट्रशी बोलताना सांगितले. भारतीय चित्रपटाचे जनक धुंडिराज गोविंद फाळके. फाळके यांचा जन्म 30 एप्रिल 1870 रोजी झाला. नंतर चित्रपट रसिक फाळके यांना दादासाहेब फाळके म्हणून ओळखू लागले. त्यांचा वाढदिवस दरवर्षी 30 एप्रिल रोजी साजरा केला जातो. तरीही, फाळके यांचे नातू चंद्रशेखर पिसुळकर यांनी खेद व्यक्त केला की, देशाच्या एवढ्या महत्त्वपूर्ण मनोरंजन क्षेत्रासाठी पायाभरणी करूनही भारत सरकारने त्यांना अजूनही भारतरत्न दिलेला नाही. फाळके पुरस्कारांच्या नावावर लोकांनी हजारो डॉलर्स खर्च केल्यामुळे भारत सरकारतर्फे दिला जाणारा सर्वोच्च पुरस्कार असलेल्या ‘दादासाहेब फाळके पुरस्कार’ची प्रतिष्ठा धोक्यात आली आहे. दादासाहेब फाळके हा ब्रॅंड बनवला आहे. नावाने उद्योग सुरू केला जात आहे.

भारत सरकारने ‘हरिश्चंद्राची फॅक्टरी’ हा चित्रपट अनेक भारतीयांसाठी अनेक भाषेत बनवला पाहिजे. हा चित्रपट पाहून नक्की अनेक फाळके तयार होतील. खरंतर बायोपिक साठि लोक माझ्या कडे येतात पण त्यांना ‘हरिश्चंद्राची फॅक्टरी’ या चित्रपटाचे हक्क मिळवण्यासाठी येतात. म्हणजे माझ्या त्या गोष्टीला अपवाद नाही मी तयार आणि ठोस धोरण घेऊन येण्याचा सल्ला मी अनेकांना देतो. एक मोठे, विस्तारित, जागतिक आणि आंतरराष्ट्रीय मोशन पिक्चर तयार करा जे संपूर्ण जग पाहू आणि ओळखू शकेल असा माणूस ज्याने आपल्या सर्व ठेवी एकत्र केल्या आणि भारतीय चित्रपटासाठी पाया स्थापित केला. भारत सरकारने दादासाहेब फाळके यांच्या सन्मानार्थ हा पुरस्कार स्थापित केला होता, त्याबद्दल फाळके कुटुंबीय त्यांचे आभार मानतात. भारतीय चित्रपटाचे संस्थापक दादासाहेब फाळके यांना भारत सरकारकडून `भारतरत्न` पुरस्कार मिळाला नसल्याची खंत पुसाळकर यांना वाटते. फाळके यांचे चित्रपटसृष्टीतील योगदान नजरेआड करता येणार नाही. भारत सरकारने देशाच्या चित्रपट उद्योगाची स्थापना करण्यास मदत केलेल्या व्यक्तींना भारतरत्न का बहाल केला नाही. याचा उल्लेख करायलाही आम्हाला लाज वाटते.

अनपेक्षितपणे, मला एकदा एका सुप्रसिद्ध मराठी अभिनेत्रीचा फोन आला की अमेरिकेत कोणीतरी तिच्याशी संपर्क साधला आणि दादासाहेब फाळके पुरस्कार आयोजक म्हणून बक्षीसासाठी 10 लाख मागितले. हे ऐकून मला खूप वाईट वाटले. चंद्रशेखर पुसाळकर यांच्या म्हणण्यानुसार मुंबईत दादासाहेब फाळके पुरस्कार सोहळ्यासाठी मला खास पाहुणे म्हणून आमंत्रित करण्यात आले होते. रोख रक्कम चोरताना आणि असहाय व्यक्तींना भेटवस्तू देताना मी पाहिले. तेव्हापासून मी अशा कोणत्याही पुरस्कार सोहळ्याला उपस्थित राहत नाही. बरं, यासारखे पुरस्कार जिंकण्यासाठी लोकांनी व्यवसाय उघडला हे दुर्दैवी आहे. अमिताभ बच्चन सारख्या दिग्गज अभिनेत्याला दादासाहेब फाळके अचिव्हमेंट अवॉर्ड मिळालं तर दुसरी कडे मुंबईत कोणी तरी दादा साहेब फाळके यांच्या नावाने अवॉर्ड घेऊन जातं याचा मला खेद वाटतो. भारत सरकारने दादासाहेब फाळके यांच्या सन्मानार्थ हा पुरस्कार स्थापित केला होता, त्याबद्दल फाळके कुटुंबीय त्यांचे आभार मानतात. पुसाळकरांच्या मते, या सन्मानामुळे दादासाहेब फाळके आता सर्वांना परिचित आहेत. दादासाहेब फाळके यांच्याबद्दल फारशी माहिती नसली तरी निदान त्यांचे अस्तित्व तरी ओळखले जाते. या सन्मानाने दादासाहेब फाळके यांची ओळख झाली आहे.

बोगस पुरस्कारांच्या मुद्द्यांवरून चंद्रशेखर पुसाळकर अत्यंत चिडले आहेत. दादासाहेब फाळके यांच्या सन्मानार्थ पारितोषिकांचे आयोजन करणाऱ्यांना दहा प्रश्न विचारले तर ते उत्तर देऊ शकणार नाहीत, असा त्यांनी दावा केला आहे. उत्कृष्ट कामासाठी बक्षिसे देणे मान्य आहे, परंतु पुरस्काराच्या माध्यमातून पैसे उभे करण्याचा प्रयत्न करणे अयोग्य आहे. खेदाची बाब म्हणजे दादासाहेब फाळके यांच्या सन्मानार्थ उद्योगधंदे सुरू झाले. पेटीएम ची स्कीम काशी असते पैसे टाका मग पैसे मिळतील तसंच दादासाहेब फाळके यांच्या नावाचा वापर केला जात आहे. मी मुख्यमंत्री आणि सर्व अधिकाऱ्यांना ट्वीट केल आहे की, मी अधिकाऱ्यांना विनंती करतो की, या पुरस्कार सोहळ्याला निधी देणारे लोक त्यांचे पैसे कोठून मिळवतात, त्यांच्या उत्पन्नाचे स्रोत काय आहेत आणि ते आयकर भरतात की नाही याचा तपास घेणे महत्वाचे आहे. सरकारने हे पुरस्कार देणे बंद करण्याचा निर्णय घेतल्यास मी निःसंशयपणे मदत करेन, असे दादासाहेब फाळके यांच्यासारख्या महान रंगकर्मींचा नातू डोळ्यात आसवं येऊन सांगत होता