भटक्या लोकांना मार्गदात्याची आवश्यकता

देश भूदान चळवळीचे प्रणेते महान संत लेखक आचार्य विनोबा भावे,यांना सरकार आणि समाज दोघेही विसरत आहेत, 1960 च्या सुमारास, विनोबा भावे काश्मीर खोऱ्यात प्रचाराच्या कार्यात गुंतले होते तेव्हा त्यांना चंबळ खोऱ्यात यावे आणि खोऱ्यात डाकूची दरी म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या दरीला बदनामीतून मुक्त करावे असा त्यांना पत्र आला. हे पत्र नैनी जेल ईलाहाबाद येथील डाकू मान सिंहचा मुलगा तहसीलदार यांनी लिहिले आणि फाशीवर जाण्यापूर्वी मला एकदा भेटायचे आहे अशी त्याने प्रार्थना केली.

हाच हृदयस्पर्शी संदेश विनोबां च्या हृदयाला भिडला आणि त्या पत्राने विनोबा भावे चंबळकडे आकर्षित झाले . त्याचा चंबळ खोऱ्यात जाण्याचा सुखद परिणाम अशा झाला की 10 ते 26 मे 1960 च्या दरम्यान वीस डांकूनी , म्हणजेच मोठ्या दरोडेखोरांनी विनोबा भावेसमोर बिनशर्त आत्मसमर्पण केले . त्याचप्रमाणे चंबळमध्ये 14 ते 16 एप्रिल 1972 या काळात शेकडो डांकूनी आत्मसमर्पण केले . 1960 मध्ये विनोबा भावे यांच्या शांतता मोहिमेमुळे अनेक मोठे डाकू शरण गेले आणि बाकीचे पोलिस चकमकीत ठार झाले. जय प्रकाश नारायण आणि डॉ सुब्बाराव यांच्या प्रयत्नाने चंबळमध्ये हे महान कार्य केले गेले.

अशी एक ऐतिहासिक घटनाही आहे की 25 जून 1971 रोजी, माधो सिंग यांनी त्यांचे नाव रामसिंग असे बदलून वर्धा येथे बाबा विनोबाला भेटले. तेथे विनोबा भावे यांनी त्यांना सांगितले की आता मी संन्यास घेतलो आहे तुम्ही जयप्रकाश नारायण यांच्याकडे जा, ते हे काम करतील आणि माधोसिंग यांचे ते काम पूर्ण झाले. जेव्हा जेव्हा आपल्याला विनोबा भावे आणि जयप्रकाश नारायण यांचे हे महान कार्य आठवते तेव्हा अनावधानाने हा प्रश्न उद्भवतो की या महान मानवांच्या नंतर देशामध्ये अशी कोणतीही व्यक्ती किंवा व्यक्तिमत्त्व नाही जे त्या लोकांना आत्मविश्वासाने देशाच्या मुख्य प्रवाहात आणेल. की जे ज्या मार्गापासून दूर भटकले आहेत ते कोणत्याही कारणास्तव गुन्हेगारीच्या जगात पोहोचले आहेत.

आता परिस्थिती अशी आहे की एकेकाळी नक्षलवादाच्या नावाखाली, दहशतवादाच्या नावाखाली आणि आता नवीन गँगस्टर याच्यासाठी फक्त बुलेट गनची भाषा चालू आहे. प्रत्येक धर्म आणि संप्रदायाचे महापुरुषसुद्धा जगणे योग्य प्रकारे जगण्याचा आणि मोक्षप्राप्तीचा मार्ग सांगत आहेत, परंतु या संतांपैकी कोणीही नाही, धार्मिक उपदेशक मोक्षाचा मार्ग दाखवणार आहेत, देशातील तरूण मुले जे गुन्हेगारी प्रवृत्ती वाढली आहे त्यांना योग्य मार्गावर आणण्यासाठी एकही संत दिसत नाही .

हे खरे आहे की निवडणुका जिंकण्यासाठी, प्रतिस्पर्ध्यांवर आपले वर्चस्व कायम राखण्यासाठी दिग्गज लोक अनेक गुन्हेगार गुन्हेगारीच्या जगात प्रवेश केलेल्या घटकांचा अवलंब करतात. असेही काही मुले आहेत ज्यांना प्रथमच गुन्हा केल्यावर गुन्हेगाराच्या जगापासून मुक्त व्हावेसे वाटते पण देशाचे सरकार व प्रशासनाकडून त्यांना पाठिंबा सहकार्य मिळत नाही. देश आणि राज्य सरकारांनी एकदा हे काम काही विश्वासू राष्ट्रीय किंवा प्रादेशिक मान्यताप्राप्त लोकांकडे सोपवले, ज्यांना कुणाला गुन्हेगारीच्या दुनियेतून परत यायचे आहे, त्यांना मुख्य प्रवाहात सहभागी होण्याची गरज नाही काय? त्यांचे ऐकले पाहिजे , भविष्यासाठी त्यांना काही मार्ग दाखविणे आणि त्यांना केलेल्या गुन्ह्याबद्दल कमीतकमी शिक्षा आणि पश्चात्ताप करून गुन्हेगारी गुंडांच्या जोखडातून मुक्त केले पाहिजे .

जे देशातील नामवंत संत, समाजसेवक, विचारवंत व अधिकारी आहेत त्यांनी एकदा आपापल्या राज्यातील सरकारशी संपर्क साधावा. ज्या तरुण पुरुष आणि स्त्रिया मार्गापासून दूर भटकले आहेत त्यांनीही त्यांना पुन्हा चांगल्या नागरिकाप्रमाणे जीवन जगू शकेल, असा विश्वास सरकारने त्यांना सोपवायला द्यायला हवा. विनोबा भावे यांची गरज आज प्रकर्षाने जाणवत आहे...